Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi olan ‘İlk Evim, İlk İş Yerim’in detayları netleşirken, vatandaşın merak ettiği soruların cevaplarını sizler için derledik. İşte 20 soruda tarihî konut hamlesi...
1- Projeden kimler yararlanabilecek?
Başvurular, 5 kategoride kabul edilecek. Projeye, 1’inci kategori olan ‘Şehit Aileleri, Terör, Harp ve Vazife Malulleri’, 2’nci kategori olan ‘En az yüzde 40 engelli vatandaşlar’, 3’üncü kategori olan ‘Emekli vatandaşlar’, 4’üncü kategori olan ‘Yaşı 18-30 arasında olan gençler’ ve 5’inci kategori olan ‘Diğer alıcı adayları’ başvurabilecek.
2- Başvuru şartları neler?
Başvuru sahibinin; T.C. vatandaşı olması, proje il sınırları içerisinde 1 yıldan az olmamak şartı ile ikamet ediyor olması veya proje il nüfusuna kayıtlı olması, konut satın almak için başvuruda bulunanların kendileri, eşleri ve velayetleri altındaki çocukları üzerine T.C. sınırları dâhilinde tapuda kayıtlı bağımsız konutlarının bulunmaması, kendileri, eşleri ve velayetleri altındaki çocuklarının daha önce TOKİ’den konut satın almamış olması şartları aranacak. (Şehit Aileleri, Terör, Harp ve Vazife Malulleri kategorisi hariç). Aylık hane halkı gelirinin (Kendisi, eşi ve 18 yaş altı çocukları), en fazla net 16.000 TL (İstanbul için 18.000 TL) olması gerekiyor. (Başvuru sahibinin kendisi, eşi ve 18 yaş altı çocukları, başvuru tarihi itibarıyla gıda, yol, vs. her türlü aldıkları yardımlar dâhil olmak üzere toplam hane halkı aylık net gelirinin toplamı, Şehit Aileleri, Terör, Harp ve Vazife Malulleri kategorisi hariç) Bir hane halkı adına, yani kişinin kendisi ve eşi adına yalnızca bir adet başvuru yapılabilecek, birden fazla başvuru yapılması durumunda başvurular geçersiz sayılacak. Başvuruları yapacak vatandaşların 18 yaşını tamamlamaları gerekiyor. Genç kategorisine 14/09/1992 tarihinden sonra doğan kişiler müracaat edebilecek. Şehit Aileleri, Terör, Harp ve Vazife Malulleri Kategorisi’ne; TOKİ ve Sosyal Güvenlik Kurumu sisteminden ‘Hak sahipliği’ onaylananlar başvuru yapabilecektir. Sözleşme aşamasında konut başvurusu yapılan il sınırları içerisinde son 3 yıldır oturuyor olduklarına dair adrese dayalı nüfus kayıt sisteminden alacakları belge veya başvuru yapılan il nüfusuna kayıtlı olduklarına ait belge istenecek.
3- Başvurular nerelerden yapılacak?
İnşa ettirilecek konutlar için Ziraat ve Halk Bankası’nın proje ilinde bulunan yetkili şubeleri ve e-Devlet aracılığı ile başvuru yapılabilecek. Yoğunluğun önüne geçebilmek için e-Devlet üzerinden başvurular kademeli olarak alınacak. Kimlik numarasının son hanesi 0 olan vatandaşlar 14 Eylül, 2 olan vatandaşlar 15 Eylül, 4 olan vatandaşlar 16 Eylül, 6 olan vatandaşlar 17 Eylül, 8 olan vatandaşlar 18 Eylül’de başvurabilecek. 19 Eylül’den itibaren ise herhangi bir sınırlama olmaksızın tüm vatandaşlar başvurularını yapabilecek.
4- Başvurular ne zamana kadar yapılabilecek?
Konut başvuruları 14 Eylül - 31 Ekim arasında kabul edilecek. e-Devlet başvuruları ise 28 Ekim 2022’de sona erecek. Arsa ve iş yeri başvuruları 10 Ekim-7 Kasım arasında yapılacak.
5-Peşinat ve vade imkânları nasıl olacak?
Hak sahiplerine konutlar, yüzde 10 peşinat ve 240 ay vade ile satılacak.
6-Başvuru ücreti ne kadar olacak?
Başvuru bedeli 500 TL.
7- Başvuru sonucunda konut çıkmazsa başvuru ücreti geri ödenecek mi?
Başvurmaya hak kazanan ve başvuru ücreti olarak 500 TL ödeyen vatandaş, konut sahibi olmaya hak kazanamaz ise ödediği 500 TL’yi geri alabilecek.
8- Başvurularda konut tipi ayrımı olacak mı?
Başvurular, konut tipi (2+1 ve 3+1) ayrımı olmadan proje bazında yapılacak. Satışa sunulan konutlar için kura çekilişinin, yeri ve saati İdarenin TOKİ’nin sayfasında duyurulacak. Konutların adet, brüt metrekare, net metrekare ve fiyat bilgileri projenin ihalesi yapıldıktan sonra kesinlik kazanacak.
9- Projenin temeli ne zaman atılacak?
Proje kapsamında ilk temel, ekim ayı içerisinde atılacak.
10- Taksit ödemeleri ne zaman başlayacak?
TOKİ, proje belli bir aşamaya geldikten sonra vatandaşları sözleşme için davet edecek. Taksit ödemeleri, sözleşme imzalandıktan sonra başlayacak.
11- Evlerin fiyatlarında illere göre bir değişiklik olacak mı?
Proje planına göre konutlara yeniden değerleme yapılacak. Konutların değeri, bulunduğu cepheye ve kata göre değişiklik gösterecek. Ödeme planı da buna göre şekillenecek. Ayrıca fiyatlar büyükşehirlerde de farklılık gösterecek. İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde 2+1 evlerin fiyatı, 780 bin TL civarında seyredecek.
12- Ödemeler başladıktan sonra taksit tutarlarında bir artış olacak mı?
Hak sahiplerinin konutlarına ait kalan borç bakiyesi ve aylık taksitler, her yılın ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez, bir önceki 6 aylık dönemdeki Memur Maaş Artış Oranı dikkate alınarak İdarece tespit edilen oranda artırılacak. İlk dönemsel artış sözleşme tarihine göre İdarece belirlenecek. Ancak TOKİ, gerekli görürse bu artışta sınırlamaya gidebilecek. TOKİ, geçtiğimiz yıl katsayı üzerinden hesaplanan yüzde 80 artışı, yüzde 25 olarak uygulamıştı.
13- Aynı hanede yaşayan kişiler projeye başvurabilecek mi?
Aynı evde eşlerin aldıkları maaş, belirlenen limitlerin üstündeyse başvurulamayacak. Ancak çiftin 18 yaşından büyük olan ve çalışan çocukları, kendileri için başvurabilecek. İki ayrı kardeş de ayrı ayrı başvuru yapabilecek. Ayrıca, gençlerde evli olma şartı aranmayacak.
14- Çalışmayan öğrenciler projeye başvurabilir mi?
18 yaş ve üzerindeki çalışmayan öğrenciler, projeye başvurabilecek.
15- ‘1 yıl ikamet’ şartını sağlayamayanlar ne yapacak?
Tayinler sebebiyle ‘En az 1 yıl aynı yerde ikamet etme’ şartına takılanlar, nüfusa kayıtlı olduğu ilden ev sahibi olmak için başvurabilecek. Örneğin, Kütahya nüfusuna kayıtlı olan ancak Ankara’da ikamet eden bir kişi, konut projesine Kütahya’dan başvurabilecek.
16- Önce başvurmak herhangi bir avantaj sağlayacak mı?
Projeye ilk gün başvurmak ile son gün başvurmak arasında bir fark olmayacak. Önce başvurmak, herhangi bir avantaj sağlamayacak.
17- Konut, borcu bitmeden satılabilecek veya kiraya verilebilecek mi?
Hak sahibi olup sözleşme imzalayanlar, konutlarını borçları bitene kadar satamayacak. Öte yandan, vatandaş, ödemesi devam ederken evi kiraya verebilecek.
18- Ev sahibi olan arsa için başvurabilecek mi?
Ev sahibi olanlar arsa almak için başvuramayacak ancak arsa sahibi olanlar ev sahibi olmak için başvurabilecek.
19- Arsa almaya hak kazanan kişi, bu arsaya bina inşa edebilecek mi?
Proje kapsamındaki 100 bin arsanın 40 bini müstakil, 60 bini de müşterek olarak değerlendirilecek. Vatandaşın başvurduğu arsa, müstakil ise müstakil ev yapabilecek, arsanın niteliği müşterek ise o bölge müşterek olarak kullanılabilecek.
20- Evler nasıl olacak?
Projede yer alan 2+1 evler 75-85 metrekare, 3+1 evler ise 100-120 metrekare arasında olacak. Evler, yerel ve yatay mimari gözetilerek inşa edilecek ve zemin + 5 katı geçmeyecek. Ayrıca binalar, enerji verimli ve ‘Sıfır atık’ uyumlu olacak. Yenilenebilir enerji sistemlerinin devreye alınacağı binalar, iklim dostu malzemelerle inşa edilecek.
Cevdet Fırat AYDOĞMUŞ