Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık verilerinde bankacılık sektörünün kredi hacminde yükseliş görüldü. Takipteki alacakların da arttığı görülürken, detaylarına bakıldığında, vatandaşın borçlarını ödemekte zorlandığı görülüyor.
Yılbaşında yapılan maaş zamları sonrası, yılın ikinci yarısı için asgari ücret ve baz alınan ücretlerde artış olmaması vatandaşın kredi ve kredi kartlarını ödemekte zorlanmasına neden oldu.
Kredilerin hacmi arttı
BDDK verilerinde, toplam kredilerde yılbaşından bu yana nominal artış yüzde 25 olurken, tüketici kredilerine bakıldığında bu oran yüzde 18 oldu. Konut kredileri aynı dönemde yüzde 4 artarken, taşıt kredileri yüzde 13,77 azaldı. İhtiyaç kredilerinde artış yüzde 28 olurken, kredi kartlarının hacmi yüzde 35 arttı. Ticari krediler de yüzde 24,87 oranında arttı.
Takibe düşenlerde kredi kartları dikkat çekti
Takipteki alacaklardaki artış da yüksek oldu. Tüm kredilerde takipteki alacaklar yüzde 31,73, bireysel kredilerde yüzde 46,69, konut kredilerinde yüzde 25,88, taşıt kredilerinde yüzde 44,28 ve ihtiyaç kredilerinde de artış yüzde 47,03 oldu. Kredi kartlarındaki takipteki alacaklar, yılbaşından bu yana nominal olarak yüzde 156 oranında oldu. Ticari kredilerde de aynı dönemde artış yüzde 14,98 oldu.
Takipteki alacakların toplam kredilere oranı ticari hariç yükseldi
Tüm kredilerde takibe düşenlerin oranı yılbaşında yüzde 1,65 olurken, mart ayında yüzde 1,53'e kadar gerilemişti. Temmuz ayında yıl ortası maaşlarda artış olmamasıyla oranların yeniden yükseldiği görüldü. Haziran sonunda yüzde 1,56 olan oran, ağustos sonunda yüzde 1,73 oldu.
Vatandaş zorlanıyor
Bireysel kredilerde yükseliş daha yatay olurken, yüzde 1,98'den yüzde 2,46'ya çıktı. Oranların toplamda yatay kalmasında yükselen kredi faizleriyle kredi hacminde konut ve taşıt kredilerinin etkili olduğu görüldü.
Konut kredileri yatay kaldı
Konut kredilerinde artış düşük kalırken, takibe düşenlerde artış daha yüksek oldu. Konut kredilerinde artış yüzde 4 seviyelerinde olurken, takibe düşenlerin oranları yüzde 25,88 seviyelerinde yükselince, krediler içindeki oranlar da yüzde 0,11'den yüzde 0,13'e yükseldi.
Temmuzda hızlandı
Taşıt kredilerinde düşüş olurken, takibe düşenlerde artış yüzde 44 olunca, krediler içindeki oranlar da yükseldi. Taşıt kredilerinde takibe düşenlerin oranı yılbaşında yüzde 0,15 olurken, yüzde 0,25'e çıktığı görüldü.
Geliri yetmeyen bankaya "ihtiyaç" duydu
İhtiyaç kredilerinde de takibe düşenler yılın ikinci yarısında daha hızlı artış gösterdi. Yılbaşında takibe düşenlerin kredilere oranı yüzde 3 olurken, mart ayının sonunda yüzde 2,95 olmuştu. Ancak yeniden yükselişe geçerek, ağustos sonunda yüzde 3,44 oldu.
Kredi kartları kaçınılmaz oluyor
En yüksek takip oranı da kredi kartlarında oldu. Takibe düşenlerin toplama oranı yılbaşında yüzde 1,37 olurken, 8 ay sonra yüzde 2,59'a çıktı.
Takipte ticari kredi düşüşü
Ticari kredilerde takibe düşenlerde gerileme oldu. Yılbaşından bu yana ticari kredilerde takibe düşenlerin azaldığı görülürken, temmuz ayında yeniden yükselişe geçildiği dikkat çekti. Yılbaşında yüzde 1,63 olan oran, 8 ayın sonunda yüzde 1,50 oldu.
ÖZDER ŞEYDA UYANIK